M. Bimmel en A.G. Oldenmenger
Rosmalen, Markt 1
bouwjaar: XV / XVI
huidige functie: pastorie
oorspronkelijke functie: pastorie?
Gemeentelijk monument
Rosmalen, Markt 1
BeschrijvingAlgemeen:De vrijstaande pastorie is gelegen aan de zuidzijde van de Markt te Rosmalen. Het pand heeft een rechthoekige plattegrond en omvat een kelder, een begane grond, een verdieping en een zolder onder een met pannen gedekt schilddak. De vijftiende- of zestiende-eeuwse kelder heeft een tongewelf en enkele kaarsnissen. Aan de oostzijde is het pand voorzien van een eenlaags koetshuis onder een met pannen gedekt schilddak. De is pastorie vermoedelijk aan het begin van de twintigste eeuw aan de achterzijde voorzien van een tweelaags aanbouw onder een plat dak. Later is aansluitend op deze aanbouw een brede serre onder een plat dak tot stand gekomen. Het perceel is voorzien van een ommuring met ezelsrug. Aan de voorzijde bevindt zich een negentiende-eeuws gietijzeren hek gedecoreerd met granaatappels. De gemetselde pijlers zijn voorzien van een blokmotief en een hardstenen ornament in de vorm van een bol op een impost. Het perceel is aan de westzijde verkleind, waartoe een deel van de muur is vernieuwd.Voorgevel:De voorgevel, een lijstgevel is in kruisverband gemetseld en heeft vier vensterassen. Alle gevelopeningen zijn oorspronkelijk, de vensteropening zijn voorzien van een halfsteens rollaag en een bakstenen onderdorpel. De vensters met zesruits stolpramen zijn modern. De vensters op de begane grond zijn voorzien van twee vierruits bovenlichten, de bovenlichten van de vensters op de eerste verdieping zijn tweeruits. Onder het linkervenster op de begane grond is een kelderlicht zichtbaar. De voordeur is voorzien van een brede omlijsting bestaande uit twee pilasters en een kroonlijst. Het raam boven het geprofileerde kalf heeft een ovaal-vormige tracering. Het deurkozijn is geprofileerd en gezet op hardstenen neuten die doorgezet zijn in de omlijsting. De bakstenen trap voor de deur is aan weerszijden voorzien van een bakstenen baluster met gemetselde pijlers voorzien van een hardstenen ornament in de vorm van een bol op een impost. Op het niveau van de eerste-verdiepingsvloer bevinden zich vijf gevelankers. De schieters van de twee ankers links in de gevel zijn langer dan de overige.De lijst is sober, de bakgoot is geprofileerd. De voorgevel van het koetshuis is voorzien van een inrijpoort onder een korfboog. Deze steens boog met uitkragende boogrug is voorzien van hardstenen aanzetstenen en een sluitsteen met daarin het jaartal 1825. De twee vensteropeningen ter rechterzijde van de inrijpoort zijn oorspronkelijk. De vensters zijn stilistisch identiek aan de vensters op het eerste-verdiepingsniveau van de hoofdbouw. De gevel is voorzien van een | 1 |
geprofileerde bakgoot op klossen.Linkerzijgevel:De in kruisverband gemetselde linkerzijgevel van het hoofdgebouw gaat grotendeels schuil achter het koetshuis en is voorzien van een kroonlijst met een geprofileerde bakgoot. In de lijst zijn muurplaatankers zichtbaar.De linkerzijgevel van het koetshuis is voorzien van twee vensteropeningen. De vensters zijn identiek aan de vensters in de voorgevel. Opvallend is dat de vensters enkele baksteenlagen lager in de gevel zijn aangebracht. De gevel heeft een geprofileerde bakgoot op klossen. Rechterzijgevel:De rechterzijgevel, een gemetselde lijstgevel, is ten tijde van de uitbreiding van de pastorie bepleisterd. Deze bepleistering bevat lintvoegen en is aangebracht om de overgang van het bestaande en het nieuwe bouwdeel te verbergen. Op zowel het begane-grondniveau als de eerste verdieping bevinden zich twee vensteropeningen, doch niet in dezelfde as. De vensters zijn identiek aan de vensters in de voorgevel. Het deel van de gevel dat behoort bij de tweelaags uitbouw onder plat dak is blind. De eenvoudige kroonlijst heet een geprofileerde bakgoot. Onder deze goot is een aantal muurplaatankers zichtbaar. De serre is in schoonmetselwerk gemetseld. De puien in de serre zijn stilistisch identiek aan de vensters in de hoofdbouw, en voorzien van bakstenen onderdorpels.Achtergevel:De bepleisterde achtergevel van de tweelaags aanbouw heeft vier vensterassen. Het beganegrondniveau gaat grotendeels schuil achter de serre onder een plat dak. Ter rechterzijde van deze serre bevindt zich een vensteropening. Eén van de vier vensteropeningen op het eerste- | 2 |
|
verdiepingsniveau is vermaakt tot deuropening. De vensters in de gevel zijn identiek aan de vensters in de voorgevel. De dakvoet is voorzien van een boeibord. De puien in de serre, die in kruisverband is gemetseld, zijn stilistisch identiek aan de vensters in de hoofdbouw en voorzien van bakstenen onderdorpels. De achtergevel van het koetshuis is in kruisverband gemetseld. Rechts in de gevel bevindt zich een moderne deur met een zesruits bovenlicht. Ter linkerzijde bevinden zich twee oorspronkelijke vensteropeningen. De vensters hebben een twee keer vierruits stolpraam en een twee keer tweeruits bovenlicht. De gevel heeft een geprofileerde bakgoot op klossen en het dakschild is voorzien van een modern dakraam. InterieurHet interieur maakt geen deel uit van deze verkenning.Redengevende omschrijvingDe pastorie in het centrum van Rosmalen heeft monumentale waarde vanwege de gevels, de bouw-stijl, de bouwmassa en de situering. Het pand heeft bouw- en kunsthistorische betekenis vanwege de belangwekkende balklagen en kapconstructies, de aanwezigheid van structuurbepalende en historische kelders, de aanwezigheid van een historische interieurindeling. De sociaal- en cultuurhistorische betekenis is groot en het pand is representatief voor de ontwikkeling van het kerkdorp Rosmalen. | 3 |
Gemeente 's-HertogenboschAfbeeldingen
-
27 april 2023
Bossche Encyclopedie |